13 September 2012

cambodia Phnom Penh

Po (znowu) całodziennym pobycie w autokarze, docieramy do Phnom Penh. Stolica Kambodży różni się wiele od miast, które odwiedziliśmy do tej pory. Po pierwsze, to naprawdę duże miasto. Ruch samochodowy może nie jest porównywalny do Bangkoku ale na ulicach jest tłoczno i głośno. Przejść spokojnie sto metrów nie będąc zaczepionym przez kierowców tuk-tuków graniczy z cudem. Mają tu konkurencję chłopaki, bowiem w Phnom Penh kursują też riksze rowerowe!

cyclo-pousse

Po drugie, kambodżańska stolica nazywana nigdyś "perłą Azji" przeżywa aktualnie swój renesans. Turystycznie, historycznie i kulturalnie jest to etap w czasie naszej podróży, którego nie możemy ominąć. W sumie to i organizacyjnie - nie mamy też wyjścia, nie ma miliona dróg w tym kraju :)

Pierwszego dnia, zaczynamy wizytę miasta naszym ulubionym środkiem transportu: piechotą. Nasz hostel mieści się blisko Psar Tuol Tom Pong - popularnie nazywanego rosyjskim targiem. Próżno szukać tu babuszek! Nazwa wywodzi się od klientów tej nacji, którzy zwykli zaopatrzać się tu w latach 80. Co ten targ ma do zaoferowania to markowe ubrania, w większości podróbki pochodzące z okolicznych fabryk. Można znaleźć takie perełki tak Kevin Clein ;)

russian-market

Z tej dzielnicy mamy dość spory kawałek do przejścia do "centrum". Z radością odkrywamy, że w Phnom Penh atmosfera nie jest stłamszona. Duże i pełne zieleni bulwardy to pozostałość po francuskiej kolonizacji. Napotykamy na Pomnik Niepodległości wybudowany w 1958, pięć lat po oficjalnym zakończeniu misji protektoratu francuskiego. Jego konstrukcja wyraźnie została zaispirowana wieżą centralną świątyni Angkor Vat.

phnom-penh

phnom-penh

Dochodzimy do Pałacu Królewskiego, już widzimy go przez mur...ale jak na złość stażnicy właśnie zaczęli przerwę na lunch i sjestę - biedni, tak się przemęczają w pracy...kolejna pozostałość po Francuzach! Udajemy się więc do sąsiedniego Muzeum Narodowego. Ufundowane przez...Francuzów, zawiera w sobie najbogatszą na świecie kolekcję rzeźby khmerskiej. Zdjęć we wnętrzu muzeum robić nie można, zakaz nie dotyczy jednak przyjemnego dziedzińca.

phnom-penh

phnom-penh

Kierujemy się w stronę rzeki - przed nami Tonle Sap, wypływająca z jeziora o tej samej nazwie, znajdującego się kilka kilometów na południe od Siem Reap. Ale dwieście metrów dalej, za buildingiem, który widzicie na zdjęciu, wpada ona do Mekongu. Na upartego można stąd dopłynąć do Morza Południowochińskiego.

phnom-penh

Zasiadamy w wygodnych fotelach w kafejce "La Croisette", mającej bez wątpienia odwoływać się do słynnej promenady w Cannes. Phnom Penh jest zdecydowanie najbardziej francuskim z kambodżańskich miast!

phnom-penh

phnom-penh

Zaliczamy Wat Phnom, czyli jak sama nazwa wskazuje świątynię znajdującą się na górze. Miejsce bardzo ważne w historii początków miasta: w kaplicy na tym sztucznie usypanym 27 metrowym pagórku miały według legendy spocząć wyłowione nieopodal w Mekongu figurki Buddy.

phnom-penh

Kierując się w stronę głównego targu, a przechodząc jednocześnie obok starego, (znów) francuskiego dworca, Remiemu pęka sznurówka w bucie. Kupił je w maju w Annapolis. Dziś wyglądają jakby miały przynajmniej 100 lat - ale co przeszły to przeszły. Udajemy się więc do centrum handlowego na poszukiwanie sznurówek i znajdujemy...identyczne! Ta sympatyczna historia, pozwoliła nam przez przypadek odkryć fascynujące miejsce w samym sercu Phnom Penh. Po pierwsze, z dachu rozciąga się widok na całą okolicę. Po drugie, na samej górze znajduje się centrum rozrywki: kino, tor rolkowy, salon gier, a nawet (co wypróbujemy) symulator kolejki górskiej w 4D (z okularami). To tu większość młodych mieszkańców stolicy spędza czas wolny. Według danych statystycznych Kambodży, 60% społeczeństwa to ludzie poniżej 16 roku życia. To beztroskie miejsce, takie bliskie europejskim standardom, na chwilę pozwala nam zapomnieć o wizji kraju biednego, z jaką tu przyjechaliśmy.

phnom-penh

phnom-penh

phnom-penh

Stad udajemy się na nowo do Pałacu, otwartego po południu normalnie do 17h. Ale i tym razem nie udaje się nam wejść - Król ma prywatne przyjęcie i godziny otwarcia zostały tego dnia "wyjątkowo" skrócone. Niepocieszeni, wrócimy więc do naszej dzielnicy i pochodzimy po "nocnym targu" ruskim - z jedzeniem.

phnom-penh

Kolejny dzień zdecydowaliśmy poświęcić na konfrontację z historią Kambodży: w planach mamy centrum tortury S21 (dziś Muzeum Ludobójstwa) i Pola śmierci. Takie wizyty zawsze wzbudzają w nas mieszane uczucia: z jednej strony to biernie podglądanie, a z drugiej swego rodzaju obowiązek ku pamięci ofiar. Aby dobrze zrozumieć złożoność współczesnych problemów tego kraju, trzeba skonfrontować się z jego krwawą historią.

Już od ulicy naszą uwagę przykuwają druty kolczaste otaczające to niegdyś gwarne liceum. Łatwo można sobie wyobrazić grającą w piłkę na szkolnym boisku młodzież.

phnom-penh

phnom-penh

Postanawiamy wziąć przewodnika - kilkunastoletni zaledwie chłopaczek oprowadzi nas po miejscu i opowie ze szczegółami o tym co się tu działo.
Krótki wstęp historyczny: w 1970 roku generał Lon Nol doprowadził do zamachu stanu mający na celu odsunięcie od władzy księcia Norodoma Sihanouka. Wybucha wojna domowa między wojskami rządowymi, a rosnącymi w siłę oddziałami partyzantki Czerwonych Khmerów (Angkar). Ci ostatni zdobywają Phnom Penh w 1975 roku. Pol Pot, na czele organizacji, obiecuje przywrócić Sihanouka do władzy, dzięki czemu jest powitany w stolicy przez tłumy jak wybawiciel. Pol Pot "ostrzega" mieszkańców Phnom Penh o zaplanowanym bombardowaniu amerykańskim. Miasto jest ewakuowane (oczywiście do żadnego bombardowania nie dochodzi). W ten sposób Pol Pot zaczyna bez problemów proces rustykalizacji (przymusowej) społeczeństwa. Jego celem było jednak jej "odrodzenie" - w związku z czym, trzeba było pozbyć się "niebezpiecznych" elementów (inteligencji) - skąd S21, jedno z 74 istniejących w mieście więzień. W rzeczywistości to centrum tortur, nikt "oficjalnie" nie jest tu zabijany. Tę rolę spełniają "Killing fields" w Choeung Ek, tzw. pola śmierci, na które wywozi się skazanych. Zabijani są oni motykami, młotami, siekierami, motykami, kijami bambusowymi - amunicja musi byc oszczędzana.

Przez trzy lata rządów Pol Pota, zginęło około dwóch milionów Kambodżan (na około 7 milionów mieszkańców ogółem). Jeśli chodzi o miejsce tortur S21, liczbę ofiar szacuje się na 17 tysięcy ofiar. Tylko siedem osób spośród więźniów zdołało przeżyć, jedną z dwóch jeszcze żyjących, spotkaliśmy w czasie naszej wizyty.

Najbardziej zszokowało nas z jaką znieczulicą nasz młody przewodnik opowiadał nam o metodach tortur. Jakby opowiadał nam jakąś historię, która sie nigdy nie wydarzyła. Może to jest jakiś sposób na skonfrontowanie się z tak trudnym bagażem historycznym - zapomnieć o tym co było i iść do przodu. Dziś nie rozmawia się w Kambodży o polityce. Były król Sihanouk, początkowo przecież popierający Czerwonych Khmerów, jest przez mieszkańców kraju uwielbiany, premier Hun Sen, wywodzący się partii Czerwonych Khmerów rządzi od piętnastu lat, Pol Pot zmarł nigdy nie osądzony, a rozpoczącie procesów przeciwko Czerwonym Khmerom się przeciąga. Podobno przeprowadzenie ich kosztuje zbyt wiele pieniędzy, poza tym dawni oprawcy są dziś schorowani i w podeszłym wieku...

Zdjęć zrobiliśmy tylko kilka, uznaliśmy, że ani Wam, ani nam nie są one potrzebne do szczęścia. Sale z łóżkami, to sale tortur. Szubienica stoi jak gdyby nigdy nic. Znaki informują, że nie można się śmiać. Przy wiejściu oryginalna tablica w trzech językach (angielski, francuski, khmerski) instruuje jak trzeba zachowywać się podczas przesłuchań i tortur (np. "Nie wolno krzyczeć"). Pomieszczenia wypełnione są zdjęciami ofiar, Czerwoni Khmerowie prowadzili dokładny rejestr - lubili wiedzieć ile osób zginęło dango dnia. Balkony są do dziś zasłoniętę drutem kolczastym, miało to wyeliminować próby samobójcze. Każdy więzień miał do swojej dyspozycji celę wielkości 1 metr na 2. Nie opiszę szczegółów tortur, odsyłam na wikipedię czy inne źródło informacji.

Ta wizyta była trudna. Okropna wręcz. Decydujemy nie jechać na Killing fields. Wystarczy nam okrucieństw na jeden dzień. Dla odmiany, postanawiamy podjąć trzecią próbę zwiedzenia Pałacu Królewskiego. Trafiony-zatopiony! O ile weselsze miejsce, piękne ogrody, piękne budynki pałacowe, przepiękna Srebrna Pagoda. Nie można robić zdjęć w jej wnętrzu, ale wiedzcie, że to prawdziwy skarbiec. Podłoga wyłożona jest pięcioma tysiącami płytek ze szczerego srebra (każda waży 1kg), na głównym ołtarzu zasiada Szmaragdowy Budda (w rzeczywistości wykonany z kryształu Baccarat), a przed nim stoi Budda Maitreya ze złota, ważący 90 kilogramów i udekorowany 9 584 diamentami (największy ma 25 karatów).

phnom-penh

phnom-penh

phnom-penh

W Pałacu mieszka aktualny Król Norodom Sihamoni, syn Norodoma Sihanouka. Król z obowiązku - całe życie spędził poza Kambodżą, jest tancerzem i choreografem, mieszkał w Pradze i w Paryżu. Jeździł metrem. Jest kawalerem, a ma prawie sześćdziesiątkę na karku. Podejrzewa się, że jest homoseksualistą, ale właściwie nikomu to nie przeszkadza - w Kambodży królów wybiera Rada Tronowa. Ptaszek zamknięty w złotej klatce o twarzy małego chłopca.

sihamoni

Nasz pobyt w stolicy dobiegł końca. Miejmy nadzieję, że uda nam się zachować w pamięci inne obrazy niż tylko te zobaczone w Muzeum Ludobójstwa. Być może nam również uda się zapomnieć, w końcu dostaliśmy dobrą lekcję od mieszkańców Kambodży. Z prawdziwą ulgą kierujemy się na północ, w górę Mekongu, do miasta Kratie.

phnom-penh-map

A - Battambang, B - Siem-Reap, C - Phnom Penh

Télécharger les photos

Adam Sept. 19, 2012, 9:17 p.m.

Nie potrzebne szczegoly z tej wizyty bo to co piszecie jest wzruszajace,naprawde super reportage!!! Cos podobnego doswiadczylem w Afryce otrzymujac lekcje zycia od ludzi zyjacych w puszczy!!! Jeszcze raz DZIEKI i czekamy na nastepne Gorace buziaki od naszej trojki!!!

maman ... ;o) Sept. 20, 2012, 12:38 a.m.

reportage tout en retenue pour ce devoir de mémoire , mais de bien jolies images pour rappeler que la vie est là ... je viens de piquer l'image 14 pour faire un beau fond d'écran , coup double ; _ un p'tit bout de ce qui est encore au fond de vos yeux _ et un bout de mon rêve de voir un jour sur place ces jardins tout en délicatesse . bisouillage en séries les mômes !

Papa Sept. 20, 2012, 6:49 a.m.

Très émouvant votre reportage! Bonne continuation, bises.

poote Sept. 20, 2012, 2:30 p.m.

c'est touchant... (j'parle pas du lacet hein !) bisous

mama&tata Sept. 21, 2012, 9:23 a.m.

Pewnie czuliście się jak w domu w pewnym sensie, Kambodża a tyle wspólnego z Francją.Miasto kolorowe i ta liczba skuterów na ulicach to takie charakterystyczne w tym regionie świata a jednocześnie egzotyczne dla nas.Jedną płytkę z tej świątyni mogli Wam podarować na nową drogę życia , kilogram złota pewnie by się przydał.Czas jest najlepszy dla niepamięci, dlatego młody kambodżanin beznamiętnie opowiada o najbardziej przerażających aspektach historii swojego kraju.Czekamy na dalsze relacje!Buziaki.

Natalia Sept. 21, 2012, 1:40 p.m.

Tatuś&Mamuś -> srebrne są te kafelki :) Buziaki :**

mama&tata Sept. 22, 2012, 9:54 a.m.

Sorry!Umknęło mi ale skoro to srebro no to dwie tafelki i będzie dobrze!Trzymajcie się ciepło.

marta_n Sept. 23, 2012, 9:50 p.m.

krajobrazy niemal bajkowe, aż trudno uwierzyć, że ten kraj był miejscem tak strasznych wydarzeń... serdecznie pozdrawiam moich nieustraszonych podróżników:)